W języku angielskim wyróżniamy rzeczowniki policzalne (countable nouns) – czyli takie, które możemy policzyć oraz rzeczowniki niepoliczalne (uncountable nouns) – czyli takie, których nie możemy policzyć.
Spójrzmy na przykłady.
Rzeczowniki policzalne:
- one bottle, two bottles, three bottles – jedna butelka, dwie butelki, trzy butelki
- a book, two books, many books – książka, dwie książki, wiele książek
- an orange, three oranges, some oranges – pomarańcza, trzy pomarańcze, kilka pomarańczy
- an apple, five apples, lots of apples – jabłko, pięć jabłek, dużo jabłek
Rzeczowniki policzalne występują w liczbie pojedynczej i mnogiej.
W liczbie pojedynczej poprzedza je przedimek nieokreślony a (przed wyrazami zaczynającymi się od spółgłoski) lub an (przed wyrazami zaczynającymi się od samogłoski). Mogą też występować z przedimkiem określonym the.
Rzeczowniki niepoliczalne:
Ciecze
water – woda → nie policzymy wody, ponieważ jest to ciecz. Możemy użyć jakiegoś pojemnika, by odmierzyć ilość wody, np. butelkę, wówczas powiemy: jedna butelka wody, dwie butelki wody, itd. Zauważcie jednak, że w tym przypadku liczymy butelki, a nie wodę jako taką. Samej wody nie możemy podzielić na sztuki, w przeciwieństwie do butelek.
tea – herbata → analogicznie do poprzedniego przykładu, herbaty również nie policzymy, ponieważ jest to napój. Oczywiście możemy policzyć szklanki lub filiżanki herbaty, ale samej herbaty jako cieczy nie. Chociaż w języku polskim często mówimy: Wypiłem dwie herbaty. – to tak naprawdę mamy na myśli właśnie szklanki lub filiżanki tego popularnego na całym świecie napoju.
Produkty sypkie
salt – sól → nie możemy policzyć soli, nie powiemy: jedna sól, dwie sole, itd.
rice – ryż → nie da się policzyć ryżu, nie mówimy: jeden ryż, dwa ryże; ewentualnie moglibyśmy policzyć ziarenka ryżu, gdyby nam się chciało, ale nie ma to jakiegoś większego sensu.
Masy
jam – dżem → czyli przetwór owocowy, jest to pewnego rodzaju „masa”. Dżemu jako masy nie da się policzyć. Dopiero, gdy masę tą włożymy do słoików, możemy policzyć słoiki.
cheese – ser → podobnie jak w poprzednim przykładzie, ser jest także masą. Mniej lub bardziej gęstą czy też twardą, w zależności od rodzaju, ale jednak masą. Może łatwiej będzie nam to zrozumieć, jeśli wyobrazimy sobie twaróg lub włoską ricottę. Chociaż po polsku możemy powiedzieć: jeden ser, dwa sery, to najczęściej chodzi nam o opakowania lub kawałki. A te, jak wiadomo, możemy policzyć.
bread – chleb → jest to dość kontrowersyjny przykład, ponieważ logika podpowiada nam, że można policzyć chleby. A zatem, o co chodzi? Dlaczego rzeczownik bread jest niepoliczalny? Przyjrzyjmy się tej kwestii bliżej. W języku angielskim słowo bread jest pojęciem szerszym i oznacza przede wszystkim pieczywo. A pieczywo to wyroby otrzymywane z wypieku ciasta – połączenia mąki i wody – czyli masy. No właśnie, masy… Z niej wyrabiane są bochenki, bułki i rogale o różnych kształtach i wielkościach. Te bochenki chleba, bułki i rogale są policzalne, jednak gdy mówimy o pieczywie, najlepiej będzie jak wyobrazimy sobie ugniatane ciasto – bezkształtną i niepoliczalną masę.
toothpaste – pasta do zębów → czyli substancja powszechnie używana do higieny jamy ustnej, zamknięta w tubce. To również masa i – jak to masa – jest niepoliczalna. Pamiętajmy, że nie chodzi tutaj o tubki, które da się policzyć, lecz o samą substancję.
Tworzywa i gazy
plastic – plastik → jako tworzywo / materiał jest niepoliczalny. Nie powiemy: jeden plastik, dwa plastiki.
air – powietrze → nie da się policzyć powietrza.
Rzeczowniki abstrakcyjne
love – miłość → uczucia i emocje są niepoliczalne.
time – czas → jest to rzeczownik abstrakcyjny i w związku z tym niepoliczalny. Nie mówimy: jeden czas, dwa czasy (no chyba, że mamy na myśli angielskie czasy – czyli English tenses – tak zwane czasy gramatyczne, ale tu używamy innego słowa). Możemy policzyć jednostki, w których czas jest odmierzany, np. sekundy, minuty, godziny, tygodnie, itd. Natomiast samo słowo time jest niepoliczalne.
money – pieniądze → to również kontrowersyjny przykład, ponieważ, co jak co, ale pieniądze to akurat każdy liczyć potrafi. Zauważmy jednak, że tak naprawdę liczymy nominały w danej walucie, czyli: 5 zł, £25, 100$, itp. Nigdy nie mówimy: jeden pieniądz, dwa pieniądze, itd.
Podsumowując, w języku angielskim niepoliczalne są:
- ciecze, płyny, napoje → np. water, milk, tea, coffee, juice, beer, wine, soup, cream, oil, perfume, shampoo
- produkty sypkie → np. salt, sugar, rice, flour, sand
- masy → np. jam, butter, cheese, chocolate, honey, bread, meat, ice, soap, toothpaste
- tworzywa i gazy → plastic, metal, steel, iron, gold, wood, paper, glass, air, oxygen
- gry sportowe → tennis, football, volleyball, basketball, golf, baseball
- rzeczowniki abstrakcyjne → love, peace, friendship, hope, luck, time, money, music, weather
Rzeczowniki niepoliczalne występują tylko w liczbie pojedynczej. Nie są poprzedzane przedimkiem nieokreślonym (a/an). Często łączą się z określeniem some (trochę):
- I’m going out to buy some bread. – Wychodzę kupić pieczywo.
- I would like some water, please. – Chciałbym trochę wody.
- Can I have some tea, please? – Czy mogę prosić o herbatę?
Treść artykułu jest własnością autorki. Zabrania się kopiowania i udostępniania fragmentów lub całości.
Przeczytaj również:
Time is money – Przydatne wyrażenia ze słowem ‘time’
O nietypowych rzeczownikach niepoliczalnych
Rzeczowniki policzalne i niepoliczalne – konsekwencje gramatyczne
Jeśli artykuł Ci się spodobał, polub mnie proszę na FB: http://www.facebook.com/klaudiauczy
Dzięki!
