Włoskie rodzajniki
Ogólnie rzecz biorąc, włoskie rodzajniki to dość trudne zagadnienie dla Polaków, ponieważ w naszym języku ta część mowy nie występuje. Z tego też powodu uważam, że bardzo ważne jest zrozumienie istoty rodzajnika oraz jego funkcji. Materiał, który dla Was przygotowałam, podzieliłam na 3 części – w pierwszej przedstawiam typy i formy rodzajników, w drugiej wyjaśniam czym jest rodzajnik i do czego służy, a w ostatniej części omawiam, kiedy stosujemy rodzajniki określone, a kiedy nieokreślone, czyli skupiam się na użyciu rodzajników w konkretnych zdaniach.
Zapraszam do części pierwszej:
Włoskie rodzajniki – Typy i formy
W języku włoskim wyróżniamy 3 typy rodzajników:
- rodzajnik określony (articolo determinativo)
- rodzajnik nieokreślony (articolo indeterminativo)
- rodzajnik cząstkowy (articolo partitivo).
Rodzajnik cząstkowy uważany jest za wariant rodzajnika nieokreślonego.
Rodzajnik występuje w rodzaju męskim oraz żeńskim, w liczbie pojedynczej i mnogiej (za wyjątkiem rodzajnika nieokreślonego, który normalnie nie posiada liczby mnogiej, ale można ją utworzyć korzystając z form rodzajnika cząstkowego).
W poniższej tabelce przedstawiam wszystkie typy rodzajników oraz ich formy:
Użycie danej formy rodzajnika zależy od dźwięku, od którego zaczyna się kolejny wyraz.
Włoskie rodzajniki
Formy rodzajnika określonego
W rodzaju męskim najczęściej używaną formą jest il (il ragazzo, il libro), która w liczbie mnogiej przechodzi na i.
Forma lo jest używana przed rzeczownikami zaczynającymi się od:
– s nieczystego (czyli s + spółgłoska) → lo studente, lo scandalo, lo specchio
– z → lo zio, lo zaino
– ps → lo psicologo
– gn → lo gnocco
– sc → lo sciopero
– y → lo yogurt
– x → lo xilofono
W liczbie mnogiej lo przechodzi na gli.
Forma l’ jest używana przed rzeczownikami, które zaczynają się od samogłoski, np. l’amico, l’occhio. W liczbie mnogiej l’ również przechodzi na gli.
W rodzaju żeńskim mamy dwie formy: la (przed rzeczownikami zaczynającymi się od spółgłoski) oraz l’ (przed rzeczownikami zaczynającymi się od samogłoski). W liczbie mnogiej obydwie te formy przechodzą na le.
Formy rodzajnika nieokreślonego
Forma un jest używana w tych samych przypadkach co il (un ragazzo, un libro), jak również przed samogłoską (un amico, un occhio).
Forma uno jest używana w tych samych przypadkach co lo (uno studente, uno zio).
Forma una jest używana przed rzeczownikami rodzaju żeńskiego, skraca się do formy un’, gdy rzeczownik zaczyna się od samogłoski, tak jak w przypadku rodzajnika określonego (una ragazza, una studentessa; un’amica, un’idea). Apostrof występuje tylko przed rzeczownikami rodzaju żeńskiego.
W poniższej tabelce przedstawiłam formy rodzajnika nieokreślonego w liczbie pojedynczej, w liczbie mnogiej natomiast podałam formy rodzajnika cząstkowego, które praktycznie zastępują nieistniejące w liczbie mnogiej formy rodzajnika nieokreślonego.
Formy rodzajnika cząstkowego
Formy te składają się z przyimków złożonych: del, dello, della, dell’, dei, degli, delle i są używane tak samo, jak formy rodzajnika określonego: il, lo, la, l’, i, gli, le, np.:
il pane – del pane → chleb – kawałek chleba
lo zucchero – dello zucchero → cukier – trochę cukru
i libri – dei libri → książki – kilka książek.
Przykłady
Rodzaj żeński:
la macchina – le macchine
una macchina – delle macchine
l’arancia – le arance
un’arancia – delle arance
Rodzaj męski:
il tavolo – i tavoli
un tavolo – dei tavoli
lo zaino – gli zaini
uno zaino – degli zaini
l’ombrello – gli ombrelli
un ombrello – degli ombrelli
Włoskie rodzajniki
Zapraszam do kolejnych wpisów, w których omawiam czym jest rodzajnik i do czego służy oraz kiedy stosujemy rodzajnik określony, a kiedy nieokreślony.
A może zainteresuje Cię mój ebook “Włoskie przyimki bez tajemnic”?
UWAGA! PREZENT DLA CZYTELNIKÓW BLOGA – zniżka 20% na wszystkie ebooki do nauki języka włoskiego w moim sklepie. Wpisz kod: klaudia20
A jeśli trafisz na promocję w sklepie, to mam dla Ciebie dobrą wiadomość – promocje łączą się! Możesz upolować ebooka nawet do 50% taniej! Tylko nie zapomnij wpisać kodu!
Przeczytaj również:
Włoskie przyimki – jak się ich w końcu nauczyć?
